Kuruyemiş tüketimi fazla olmadığı sürece iyi fazlaya kaçınca ciddi diş sorunlarına sebep olabilir
Son zamanlarda, kuruyemiş tüketimi sırasında diş kırılması şikayetiyle diş hekimlerine başvuran hasta sayısında artış gözlemlendi. Çiğneme sırasında dişlerin zarar görmesi, diş hekimlerinin dikkatini bu konuya çekti. İstanbul Gelişim Üniversitesi Diş Hastanesi’nden Uzman Diş Hekimi Nur Çatalbaş, kuruyemişlerin sağlıklı besinler olmasına rağmen diş sağlığı üzerinde beklenmedik olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtti. “Ceviz, fındık ve fıstık gibi sert kuruyemişler, dişlere aşırı baskı uygulayarak kırılmalara neden olabilir,” diyen Çatalbaş, özellikle dayanıklılığını kaybetmiş dişlerin bu riskle daha fazla karşılaştığını ifade etti. Özellikle kanal tedavisi görmüş, kaplama yapılmış ya da büyük dolgu işlemleri olan dişlerde kırılma riski daha yüksek.
Kuruyemişler, içerdiği yüksek protein, lif, sağlıklı yağlar ve vitaminler sayesinde vücut için oldukça faydalı besinlerdir. Özellikle ceviz ve badem gibi kuruyemişler, omega-3 yağ asitleri ve E vitamini açısından zengin olup kalp sağlığına katkıda bulunurken; insülin direnci olan bireylerde kan şekerini dengelemeye yardımcı olabilir. Ancak bu sağlıklı atıştırmalıklar, diş sağlığı açısından riskler taşıyabilir. Sert yapıları, dişler üzerinde aşırı baskıya yol açarak kırıklara neden olabilir. Uzmanlar, özellikle dişlerde dayanıklılık kaybı olan kişilerin kuruyemiş tüketimine dikkat etmesi gerektiğini vurguluyor. Diş sıkma ya da gıcırdatma alışkanlığı olan bireylerde ise bu tür diş kırıkları daha yaygın görülebilir. Bu durumu önlemek için gece plakları gibi koruyucu tedbirler öneriliyor.
Kuruyemiş alerjisi olan bireyler için de dikkatli olunması gerektiğini vurgulayan Çatalbaş, alerjik reaksiyonların diş sağlığını etkileyebileceğini belirtti. Kuruyemişlerin sert yapısı ve alerjik özellikleri, dişlere zarar verebilir ve vücudun genel sağlığını etkileyebilir. Diş kırılmalarını önlemek için düzenli diş kontrollerine gitmek, kabuklu kuruyemişleri çiğnemekten kaçınmak ve sert gıdalar tüketirken diş sağlığını korumak önemlidir.
Diş hekimine başvurmayı gerektirecek kadar büyük bir kırık oluştuğunda ise tedavi süreci kırığın boyutuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Küçük kırıklar dolgu ile tamir edilebilirken, daha büyük kırıklarda kanal tedavisi veya kaplama gerekebilir. Bazı durumlarda ise kırık çok büyükse dişin çekilmesi kaçınılmaz olabilir. Bu nedenle, sağlıklı atıştırmalıklar olarak bilinen kuruyemişlerin tüketimi sırasında diş sağlığına dikkat edilmeli, aşırı sert gıdalardan kaçınılmalıdır.
Kuruyemiş besin değerleri bilgilerini ise sizin için sıraladık. Kuruyemişler, besleyici özellikleri ve sağlığa faydalarıyla bilinen popüler atıştırmalıklardır. İçerdikleri yüksek oranda protein, sağlıklı yağlar, lif, vitaminler ve mineraller ile beslenmede önemli bir yer tutarlar. İşte bazı yaygın kuruyemişlerin 100 gramında bulunan ortalama besin değerleri:
1. Badem
- Kalori: 579 kcal
- Protein: 21.2 g
- Yağ: 49.9 g (çoğunluğu sağlıklı doymamış yağlar)
- Karbonhidrat: 21.6 g
- Lif: 12.5 g
- Kalsiyum: 269 mg
- E Vitamini: 25.6 mg
- Magnezyum: 270 mg
2. Ceviz
- Kalori: 654 kcal
- Protein: 15.2 g
- Yağ: 65.2 g (omega-3 yağ asitleri açısından zengin)
- Karbonhidrat: 13.7 g
- Lif: 6.7 g
- Kalsiyum: 98 mg
- Magnezyum: 158 mg
3. Fındık
- Kalori: 628 kcal
- Protein: 15 g
- Yağ: 61 g
- Karbonhidrat: 16.7 g
- Lif: 9.7 g
- Kalsiyum: 114 mg
- E Vitamini: 15 mg
- Magnezyum: 163 mg
4. Kaju
- Kalori: 553 kcal
- Protein: 18.2 g
- Yağ: 43.8 g
- Karbonhidrat: 30.2 g
- Lif: 3.3 g
- Kalsiyum: 37 mg
- Magnezyum: 292 mg
5. Yer Fıstığı
- Kalori: 567 kcal
- Protein: 25.8 g
- Yağ: 49.2 g
- Karbonhidrat: 16.1 g
- Lif: 8.5 g
- Kalsiyum: 92 mg
- Magnezyum: 168 mg
6. Antep Fıstığı
- Kalori: 562 kcal
- Protein: 20.2 g
- Yağ: 45.4 g
- Karbonhidrat: 27.5 g
- Lif: 10.3 g
- Kalsiyum: 105 mg
- Magnezyum: 121 mg
7. Brezilya Cevizi
- Kalori: 659 kcal
- Protein: 14.3 g
- Yağ: 66.4 g
- Karbonhidrat: 12.3 g
- Lif: 7.5 g
- Kalsiyum: 160 mg
- Magnezyum: 376 mg
- Selenyum: 1917 mcg (günlük ihtiyacın çok üzerinde)
Genel Sağlık Faydaları:
- Omega-3 yağ asitleri: Ceviz gibi kuruyemişlerde bulunur, kalp sağlığını destekler.
- Protein ve lif: Tokluk hissi verir, sindirim sağlığını iyileştirir.
- Vitaminler ve mineraller: E vitamini, magnezyum, potasyum gibi önemli vitamin ve mineraller içerirler, kemik sağlığı ve bağışıklık sistemi için faydalıdır.
Kuruyemişler, insülin direnci olan bireylerde de olumlu etkiler sağlayabilir. Sağlıklı yağ içeriği kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olabilir ve uzun süreli enerji sağlar. Ancak, yüksek kalori içeriklerinden dolayı porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir.
